مقاله جابجائی بنای تاریخی زر زر (Zor Zor) در ساختگاه سد مخزنی ماکو

با شروع عملیات اجرائی سد مخزنی ماکو (که آنموقع به نام روستای مجاور آن، سد بارون نامیده میشد) در سال 1364  و با پیگیری مسئولین، توجه دست اندرکاران به یک بنای تاریخی 800 ساله جلب شد که عبارت از یک نمازخانه مسیحیان گریگوری مربوط به مدرسه دینی زر زراسی بود. بررسیهای میدانی تیمی متشکل از باستان شناس، زمین شناس، معمار، مرمت کارآثار باستانی و مهندسان عمران نشان داد که بدون هیچ کمک خارجی میتوان این بنای زیبا و تاریخی را به مکانی امن در فاصله 600 متری افقی و حدود 140 متر ارتفاعی جابجا و حفظ نمود. این عملیات برای نخستین بار در کشور توسط یک تیم ایرانی و بدون حتی مشاوره خارجی طراحی و اجرا گردید. این بنا که پلانی بصورت چلیپا در ابعاد 4متر در 6 متر داشت، دارای دیواره ها و سقف دو جداره کلا از سنگ آهک تراش خورده بصورت دو جداره داخلی و بیرونی با ملات ماسه آهک و سنگ لاشه در میان آنها بود.  ابتدا از کل بنا سنگ به سنگ عکسبردای، فیلمبردای و طرح برداری شد. سپس بقایای سقف و رج به رج دیوارها پائین آورده روی زمین چیده شد بعد از برداشتن آخرین رج سنگهای پی بنا، سنگهای پی به محل جدید حمل و به ترتیب عکس تخریب، عمل ساخت بنا آغاز گردید. کسری قطعات کنده شده توسط حفاران غیر مجاز در طول عمر بنا نیز از معدن اصلی و همان جنس سنگ تراشیده و سرانجام بنا بصورت کامل بازسازی شد. در صورت عدم نجات دهی بنا در تراز نرمال آب مخزن سد ماکو حدود 40 متر آب روی آنرا میگرفت و کلا از بین میرفت.

برای دانلود مقاله به ادامه مطلب بروید....

......