قلعه ی لمبسر (یاد داشت یک کوه نورد )

ساخت وبلاگ

نیمروز یک روز گرم و زیبای خرداد ماه ،‌ خورشید در آسمان بی داد می کند .شکوفه های  زیبای بهاری محوطه درون قلعه را به زیباترین حالت ممکن مفروش کرده اند.  بر روی لبه ی  یکی از باروهای قلعه ایستاده ام و به دشت سرسبز رو به رویم می نگرم.باغها و خانه های پایین دست و روخانه خروشان و مارپیچ نینه رود که پس از دره وارد باغها وشالیزارهای روستای رازمیان می شود.

 غرق در افسون تاریخ پر رمز وراز قلعه الموت و لمبسر  هستم . ای کاش ممکن بود  زمان به عقب برمی گشت ومن می توانستم ساعاتی را  از آن دوران سرتاسر حماسه و تلاش را تجربه می کردم. در و دیوار و سنگهای اینجا رازهایی نهفته بسیاری  را در سینه خود نگاه داشته اند.
 

 قسمتی از  دیواره های  به جا مانده در اطراف قلعه. به راستی چند صد سال قبل با چه امکاناتی و با چه جرات و دقتی  این دیوارها را بدین گونه برپا کرده اند؟  به گونه ای که هنوز هم بعد از این همه سال این چنین استوار ایستاده اند. 

قلعه لمبسر در بخش الموت  رودبار شهرستان ،‌  از توابع قزوین در شمال شرقی روستای رازمیان واقع گردیده و جزو مهمترین قلاع اسماعیلیه در عصر سلجوقی است. سال ساخت بنای قلعه در متون تاریخی نیامده اما به نظر می رسد که از استحکامات دوره ساسانی وقرون اولیه اسلامی باشد.قلعه لمبسر به واسطه موقعیت و اهمیت خاص خود در دوره تسلط اسماعیلیه شهرت پیدا کرده و پس از قلعه الموت مهمترین قلعه بشمارمی رفته است. 

قلعه لمبسر بر بالای کوه وسیع و مسطحی که به واسطه رودهای اطراف در دامنه های غربی ،‌ شرقی و جنوبی از رشته کوههای اطراف جداست قرارگرفته وبه همین دلیل به قولی حتی از دژ الموت نیز مستحکمتر بوده است. زیرا از سه جهت پرتگاههای مخوفی داشته و غیر قابل نفوذ بوده و  وسعت بی نظیر آن اجازه کشت به اهالی آن می داده است ،‌بنابراین با محاصره  نیز امکان تصرف قلعه دشوار بوده است. 

از معدود بناهای سالم بجا مانده در داخل قلعه. باقی ابنیه قلعه زیر خاک مدفون می باشند. 

قلعه لمبسر ابعادی در حدود 480 متر در جهت شمالی – جنوبی و190 متر در جهت شرقی – غربی داشته و اختلاف سطح پایینترین و بالاترین قسمتهای آن 150 متر است. ( مساحتی حدود 9 هکتار )

بر قسمتی از سمت شرقی آن شرف به نینه رود که شیب کمتری دارد دیوارعظیمی بنا کرده اند که حدود 10 متر ارتفاع داشته و هم اکنون بخشهایی از باروی آن باقی مانده است. در دیگر قسمتهای قلعه به واسطه عدم نفوذ پذیری طبیعی ،‌ برج و بارویی کوتاهتر ساخته اند . از استحکامات شمالی قلعه که تنها راه نفوذ ودسترسی به قلعه را شامل می گردیده اثری به جا نمانده اما با توجه به آثار باقی مانده این بخش مسلما داراری دروازه ،‌ برج و باروهای معظم بوده است.

 

آب انبارهای عمیق کنده شده در دل سنگ  در داخل قلعه . برخی از حوضچه ها با همدیگر راه دارند به نحوی که سر ریز آب یکی داخل بعدی می ریزد. شاید به علت جلوگیری از سرریزی آب و نیز ته نشین کردن روسوبات آب و بدست آوردن آب زلالتر.

آبراههای کنده شده روی سنگ را می توانید در قسمت راست و پایین تصویر تشخیص دهید. 

برای ساختن استحکامات از مصالح سنگ با ملاط ساروج و ساروج یک پارچه استفاده شده است. آب قلعه توسط آبراهه ای کنده شده در سنگ از نینه رود در فاصله دو فرسنگی قلعه تامین می شده است که در چندین آب انبار ذخیره می شده ، همچنین در پایین دیواره شرقی راهروی سرپوشیده ای به عرض 95 سانتی متر قرار داشته که با پله های ناهموار ارتفاع 190 متری قلعه تا سطح رود خانه را به هم مرتبط می ساخته است.

به اذعان محققان ایرانی و خارجی قلعه لمبسر از قلعه های وسیع و قابل توجه دفاعی ساخته شده توسط انسان می باشد.




قلعه تاریخی لمبسر میراث قلعه نشینان سختکوش الموت

قلعه لمبسر در بخش رودبار شهرستان قزوین در شمال شرقی روستای رازمیان واقع شده و جزو مهمترین قلاع اسماعیلیه در عصر سلجوقی است.

 



این قلعه بر فراز کوه وسیع و مسطحی قرار گرفته و به واسطه جاری شدن رودخانه های نینه رود و لمه در دامنه های غربی، شرقی و جنوبی از رشته کوههای همجوار با پرتگاههایی مخوف از سه طرف جدا می شود.


موقعیت جغرافیایی و استراتژیک استقرار قلعه لمبسر این دژ را غیرقابل نفوذ ساخته و به قولی حتی از دژ الموت نیز مستحکم تر بوده است.

سال ساخت بنای قلعه در متون تاریخی نیامده اما نوع ساخت و مصالح بکار رفته در آن نشانگر این است که از استحکامات دوره ساسانی و قرون اولیه اسلامی می باشد.

این قلعه به واسطه موقعیت و اهمیت خاص خود در دوره تسلط اسماعیلیه شهرت بسیار یافت و پس از قلعه الموت واقع در روستای گازرخان، از مهمترین دژهای اسماعیلیه بشمار می رفته است.

آثار به جای مانده از استحکامات شمالی قلعه که تنها راه دسترسی به قلعه می باشد، نشانگر وجود دروازه، برج و باروهای عظیم در ایام رونق آن بوده است.

در بخش شرقی بر سر هر پیش آمدگی کوه، برجی کوچک ساخته اند که فاصله آنها از همدیگر در حدود 100 متر است و باروی جنوبی و شرقی قلعه هنوز باقیمانده است.

تمام استحکامات این قلعه از مصالح سنگ با ساروج و ساروج یکپارچه بنا شده است و وسعت کم نظیر قلعه نیز اجازه مختصر کشت به اهالی آن می داده تا در مواقع محاصره خودکفا باشند.

قسمت جالب توجه دژ، آبراهه کنده شده در سنگ است که آب قلعه را از نینه رود در فاصله دو فرسنگی قلعه تامین و از طرف شمال وارد دژ و در هفت آب انباری که به شکل مکعب مستطیل در دل صخره کنده شده می ریزد تا ذخیره سازی شود.

همچنین علاوه بر آب انبارهای قلعه، در پایین دیواره شرقی، راهروی سرپوشیده ای با طاقی هلالی شکل به قطر 35 و ارتفاع 95 سانتی متر و با پله های ناهموار، ارتفاع 190 متری قلعه را به لب رودخانه منتهی می سازد.

با این تدابیر درصورت محاصره قلعه نیز امکان پایداری و مقاومت قلعه نشینان افزایش می یافت و تصرف قلعه دشوار می نمود.

قلعه در جبهه شرقی مشرف به نینه رود که شیب کمتری دارد، دیواری مستحکم و قطور دو پوسته با سنگ های بسیار بزرگ با ارتفاع 10 متر و قطر 120 سانتیمتر دارد و هم اکنون بخش زیادی از باروی آن همچنان استوار پای برجا مانده است.

در دیگر قسمتهای قلعه به واسطه وجود پرتگاهها و عوارض طبیعی، برج و بارویی کوتاهتر ساخته شده است.

دروازه جنوبی که کف آن حدود 150 متر پایین تر از دروازه شمالی است، سالم تر باقی مانده است و شامل دو در، در پشت سر یکدیگر است و اختلاف سطح این دو، حدود شش متر می باشد که درب اول رو به مغرب باز می شود و در دو طرف آن، برج های بلندی بوده که آنچه امروزه از برج غربی باقی مانده است، ارتفاعی بیش از شش متر دارد.

پس از این در، راه قلعه پیچ می خورد و به در دوم که اتاق نگهبانان درکنار آن است، منتهی می شود.

در زمین شیب دار و محصور دژ، خرابه های بسیاری دیده می شود ولی ساختمان اصلی دژ لمبسر درست در زیر دست دروازه شمالی جای داشته و در فضایی به طول 35 متر و عرض 25متر بنا شده است.

در قسمت جنوبی 12 اتاق باریک وجود دارد که رو به مشرق ساخته شده است که هر اتاق پنج متر و 70 سانتی متر طول و یک متر و 90 سانتیمتر عرض و پنجره هایی کوچک دارد که دیوارهای آن یک مترو 20 سانتیمتر قطر دارد و از قطعات عظیم سنگ های تراشیده ساخته شده است.

کف اصلی قلعه خیلی دچار فرسایش نشده، زیرا مجرای فاضلاب قلعه هنوز باقی است و آب باران را به بیرون از قلعه هدایت می کند.

غیر از بناهایی که شرح داده شد، اتاق های دیگری دارای طاق های ضربی در داخل باروی قلعه دیده می شود که نیمی از آنها هنوز در زیر سنگ و خاک مدفون شده که نیازمند اهتمام بیشتر و کاوش و مرمت دارد.

بخش رودبار شهرستان در 55 کیلومتری شمال قزوین واقع شده است.

  

......
ما را در سایت ... دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : gatch بازدید : 193 تاريخ : شنبه 30 دی 1391 ساعت: 2:47